Kakvoća nostalgije
Vreme je slike… Ili je kraj teksta?
Dilema koja možda najaktuelnije definiše savremenost, u srži je izložbe Saše Tkačenka. Istina, i raniji Sašini radovi su bili na tragu preispitivanja ovog fenomena, ali ova izložba ne samo u postupku, već i tematski (nostalgija/budućnost) nudi platformu za mnogostrano tumačenje i hvatanje u koštac sa dilemom epohe u kojoj jesmo.
Da bi se bio savremen, mora se napraviti jedan raskorak od savremenosti, jedan rascep u vremenu, odmak od diktata ovog trenutka i pukog usvajanja aktuelnog jezika i normativa, jer jedino se ovim prelomom vremena (u ovom slučaju nostalgijom) otvara prostor za tumačenje (sa)vremenosti.
Nostalgiju, olako, vezujemo za sentiment prošlosti, za bezbrižne i srećne trenutke kojima često infantilno težimo nazad, međutim, nostalgija, koja je zaejdnički imenitelj izloženih radova i tematska vodilja Sašine izložbe, nikako nije patetični žal, već je hrabro postavljena kao uzrok, dijagnoza, kao rana, kolektivni fenomen, pa čak i alat za tumačenje prošlosti, budućnosti ali pre svega sadašnjosti. Ovim, Saša ispituje kreativni, pa čak i revolucionarni potencijal nostalgije u intimnoj ali svakako i društvenoj ravni.
Kada na ovo dodamo i perceptivno poigravanje sa tekstom/slikom, znakovima/povšinom kao reprezentima prošlosti/budućnosti, posmatraču se otvara novi spektar ravni za interpretaciju i promišljanje.
Na zidovima galrije okačeni su prečisti, skro do fetiša ispolirani radovi, na novim (industrijskim) materijalima, digitatlizovanog (re)printa, koji se intimizuju tekstualnim intervencijama, ali koje i same postaju deo slike, te čine jedan interpolirani mehanizam koji eto opet izaziva taj neki rascep, nekakav disonantni zvuk koji je tu da pomeri i ne dozvoli jednostavno tumačenje teksta tj percepciju slike, već nas izaziva na novo (meta)iščitavanje. Ono što je možda i najveća vrednost ove postavke je precizno pronalaženje balansa tog sukoba slike i teksta, znakovnog i pojavnog, intimnog i kolektivnog, unikatnog i naštancanog, prošlog i budućeg, dekadentnog i revolucionarnog, mogućeg i nemogućeg. U tom maniru je i postavljen video rad, muzička dekonstrukcija revolucionarne pesme “Bilećanka”, koji sada i bukvalno, svojim snažno disonentnim tonovima zahteva napor za prepoznavanje i eventualno (novo) isčitavanje melodije/teksta.
Ovakve odmerene intervencije se ponavljaju kao postupak i na izloženim objektima, na maketi nikada izgrađenog Richterovog Muzeja Revolucije u vidu simbola večne vatre, koji daje nekakav lažan život tom mrtvom projektu i podgreva nekadašnju ideju budućnosti jednom butan bocom koja stoji kao jasan statement današnje (anti)utopije. Takođe, na replici pročelja jugoslovenskog paviljona u Veneciji, na kojoj su ispisana slova mrtve zemlje, istinske ruine nekadašnje utopije, preštampano neonskim slovima, poput kakve kičaste diskoteke ili tržnice, stoji: melanholija, koja tu svakako i boravi, jer kao da prirodno preklapa slovo po slovo, ali se čini da se sada, u ovoj budućnosti, može i kupiti: “Daćete mi 250 grama te ideje. Za poneti.”
Na kraju, izložba je postavljena u prostoru privatne glarije (Eugster Belgrade), preobražene iz jednog prošlog (socijalističkog) u današnje (kapitalističko) vreme, te i sam ovaj prostorni/istorijski toponim nastavlja narativni niz bivših utopija tj ruina na kome niču neke buduće, tržišne.
Izložba “Ruins of Future Utopia” Saše Tkačenka je otvorena u galeriji Eugster || Belgrade.
