Galerija RIMA na VIENNACONTEMPORARY 2018
Na globalnoj savremenoj umetničkoj sceni umetnički sajmovi predstavljaju vremenski kratkotrajnu platformu sa jakim i dugotrajnim posledicama koje se tiču procesa promišljanja, vrednovanja i afirmisanja galerija i umetnika, pozicioniranja kolekcionara i umrežavanja različitih aktera sveta umetnosti. Broj sajmova se iz godine u godinu radikalno povećava. Do 2005. godine bilo je poznato 68 sajmova, 2011. godine broj sajmova se povećao na 189.[1] Dešavanja poput umetničkih sajmova u Kelnu (Art Cologne), Parizu (FIAC), Bazelu, Majamiju, Honk Kongu (Art Bazel), Londonu, Njujorku (Frieze Art Fair), i Beču (Viennacontemporary), od suštinske su važnosti za održavanje umetničkog ekosistema.
Umetnički sajam nije autonomni entitet i njegova geneza do današnjeg dana nerazlučivo je povezana sa širim društvenim, političkim i ideološkim promenama. Mapa ključnih faktora koji su kroz vreme generisali i definisali formu umetničkog sajma do savremenog trenutka dotiče se najpre hramovnih riznica, prvoformiranih sistematizovanih kolekcija, kabineta čudesa, kunstkammer-a, prvoosnovanih institucija muzeja i galerijskog sistema umetnosti. Poseban značaj za razumevanje umetničkog sajma kao fenomena ima istorijat izložbe kao formata za interpretaciju, prezentaciju i komunikaciju umetničkih dela, zatim kao mesta na kome se sreću i sukobljavaju predstavnici i aktivni učesnici sveta umetnosti.
Uprkos globalizaciji kao savremenom stanju društva, kulture i umetnosti, institucionalna podrška i strategija najznačajnijih umetničkih sajmova umnogome je određena dominantnim zapadnoevropskim umetničkim diskursom. Za razliku od većine sajmova koji generišu i podražavaju dominantne umetničke modele, umetnički sajam Viennacontemporary u Beču svojim fokusom na umetnost Istočne i Centrale Evrope uspeva da napravi razliku u pozicioniranju drugih umetnosti na svetskoj mapi. Zahvaljujući svojoj dobroj poziciji i profesionalnoj angažovanosti, jedan deo sveta umetnosti koji čine mlade dinamične galerije[2] postaje vidljiv. Ove godine učestvovalo je 118 galerija iz 27 zemalja sveta, predstavljeno je preko 400 umetnika.[3]
Kao jedini učesnik iz Srbije koji je potpuno samostalno učestvovao na ovogodišnjem sajmu Viennacontemporary u Beču, održanom u hali Marks (Marx Halle) u trajanju od 27-30. septembra, Galerija RIMA predstavila je trojicu srpskih umetnika različitih generacija – Đorđa Ivačkovića, Mihaela Milunovića i Ivana Šuletića. Kustoski koncept Nevene Martinović, istoričarke umetnosti i kustoskinje Galerije RIMA u Kragujevcu, ogleda se u želji da se prikaže heterogenost savremene umetničke scene, da se ukaže na kontraste i komplementarnosti koji se pojavljuju u izložbenom međuodnosu radova pomenutih umetnika. Autentičnost, kompleksnost i različitost poetika apstraktnog i figurativnog izraza, ekspresivno emocionalan i konceptualno analitičan pristup kojima umetnici teže čistom iskustvu i posvećenoj kritici, zapravo je dokaz da je tradicionalni medij slikarstva još uvek izazov za promišljanje savremenih umetničkih i društvenih problema. Pored zastupljenosti multimedijalnih formata na umetničkom sajmu, Viennacontemporary je takođe prepoznao važnost slikarskog pristupa u savremenoj umetnosti.[4]
Kao slikar afirmisan od strane francuske likovne kritike koga su tokom sedamdesetih i osamdesetih godina 20. veka zastupale vodeće pariske galerije i čija se dela nalaze u kolekciji Centra Žorž Pompidu u Parizu, Ivačković kao najstariji slikar zauzima važnu poziciju u razumevanju apstraktne umetnosti koja se suštiniski razlikuje od dominatnih vidova posleratne američke i francuske apstrakcije.[5] Mihael Milunović, umetnik je srednje generacije sa jakom institucionalnim prisutnošću u važnim javnim i privatnim kolekcijama u Francuskoj, Srbiji, Španiji, Austriji… Imajući u vidu da se njegova dela nalaze u Mumok-u, da je reprodukcija njegove slike Vision imala posebnu medijsku promociju kada je poslužila kao umetnički omotač zgrade Ringturm, bečkoj publici je uveliko poznat.[6] Predstavnik mlade generacije savremenih spskih umetnika, Ivan Šuletić, koji je 2015. godine odbranio doktorat na Fakultetu likovnih umetnostii i radi kao docent na Arhitektonskom fakultetu u Begradu, u poslednje vreme imao je nekoliko zapaženih samostalnih izložbi u Lisabonu, Hamburgu i Cirihu, te njegova karijera zadobija intenacionalnu priznatost. Zahvaljujući temeljno analitičkom pristupu mediju slikarstva i propitivanju njegovih reprezentacijskih svojstava,[7] kao i upečatljivim vizuelnim kodom svojih radova izazvao je posebno interesovanje publike i kolekcionara.
Trenutak učšća na umetničkom sajmu korespondira sa obeležavanjem uspešnog desetogodišnjeg prisustva Galerije RIMA na srpskoj umetničkoj sceni, iza koga stoji dugi niz uspešnih poduhvata, izložbenih i izdavačkih aktivnosti, saradnji sa renomiranim umetnicima iz Srbije i iz bivšeg jugoslovenskog kulturnog prostora, zatim sa najvažnijim institucijama kulture u Srbiji i šire. Prisustvom na važnoj umetničkoj smotri kao što je Viennacontemporary u Beču, Galerija RIMA izlazi iz nacionalnih okvira i upisuje se savremene internacionalne umetničke tokove.
[1] Rita Job “Art fairs: three different prespectives”, https://www.art-mine.com/collectorscorner/art-fairs-three-perspectives/
[2] Intervju umetničke direktorke Kristine Štajnbreher-Pfant (Christina Steinbrecher-Pfandt) Viennacontemporary sajma za Kulturni dnevnik RTS-a: https://www.youtube.com/watch?v=XD6uDXp0R6k
[3] Viennacontemporary official website: http://www.viennacontemporary.at/en/
[4] “ViennaContemporary art fair’s painterly focus”: https://howtospendit.ft.com/art-philanthropy/204347-vienna-contemporary-art-fair-s-painterly-focus
[5] Videti: Ješa Denegri, Nevena Martinović, “Đorđe Ivačković”, Galerija RIMA, Kragujevac, 2014.
[6] Biografija umetnika Mihaela Milunovića: https://www.mihaelmilunovic.com/biography
[7] Ana Bogdanović, “O pejzažu i skrivanju u radovima Ivana Šuletića”, izložbeni katalog Ivan Šuletić, Galerija Rima, Kragujevac, 2017, 3-6.
