• Monitor
• 15.08.2018.
• Tekst i fotografije: Katarina Kostandinović
• 0
  2376

IZVEŠTAJ IZ ISTRE. DRUGO BIJENALE INDUSTRIJSKE UMETNOSTI, LETO 2018

Drugo Bijenale industrijske umetnosti naslovljeno Na leđima palih divova otvoreno je tokom trodnevnog vernisaža – 19, 20. i 21. jula u pet različitih gradova na hrvatskom primorju – Vodnjan (19. jul), Pula, Raša, Labin (20. jul), Rijeka (21. jul). Izložba će biti otvorena do 28. oktobra ove godine, a na sajtu Bijenala možete saznati više o programu, radnom vremenu i aktivnostima na određenim lokacijama.

 

 

Kustoskinje i autor vizuelnog identiteta su WHW (Što, kako i za koga / What, How and for Whom), koji čine Ivet Ćurlin, Ana Dević, Nataša Ilić, Sabina Sabolović i Dejan Kršić. Listu umetnika čini preko dvadeset umetnika iz Hrvatske i inostranstva, među kojima su Zanny Begg & Elise McLeod, Nina Bunjevac, CANAN, Phil Collins, Matija & Mauricio Ferlin, Fokus grupa, Ulrik Heltoft, Vlatka Horvat, Siniša Ilić, Rajkamal Kahlon, Božena Končić Badurina, Luiza Margan, Maryanto, Naeem Mohaiemen, Oscar Murillo, Nikolay Oleynikov, Daniela Ortiz, Dan Perjovschi, Laure Prouvost, Miljohn Ruperto, Selma Selman, шkart, Marko Tadić & Miro Manojlović, Želimir Žilnik.

 

 

Naime, Bijenale industrijske umetnosti inicirano je 2014. godine i to od strane Labin Art Express XXI sa željom da revitalizuje bivše rudnike na području Labina i okoline (zatvorene 1988. godine), koji su u poslednjoj deceniji obeleženi odumiranjem industrije i rastućom zavisnosti o turizmu, kao i tzv. širenjem turističke ponude koja oblikuje, preoblikuje i monetizuje narative autentičnosti za globalnu turističku publiku. Kako saznajemo iz kataloga Bijenala – “Osim nemesisu turizma, u svom drugom izdanju bijenale se prilagođava i trenutnoj konjunkturi kulturne produkcije, određenoj projektom Rijeka 2020 – Europska prijestolnica kulture, te se osim u Labinu, istodobno održava u Puli, Raši, Rijeci i Vodnjanu. To geograf­sko (i organizacijsko, i konceptualno) širenje stvara novu relacijsku mapu koja se ne poklapa s administrativnim granicama regija i žu­panija, nego prati povijesno sedimentirana kretanja i ispreplitanja ljudskih aktera i prirodnih resursa. Regionalne specifičnosti tako se situiraju u globalnu mapu svijeta koju ne određuje samo projekt suvremene ekonomske globalizacije — kao što je ni povijesno nisu određivale samo smjene carstva i političkih projekata — već i vizija internacionalizma i zajedničke budućnosti svijeta.”  

 

 

 

 

Kroz hibridnu izložbenu strukturu koja uključuje pripovedanje, istoriju, poeziju, turizam, ruine, ostatke, zbirke itd, kao i radove pomenutih umetnika koji su pozvani da istraže lokalni kontekst i pokušaju da odgovore na specifičnost Bijenala kroz produkciju novog rada – izložba predstavlja i tzv. cruising ili turu kroz različite narative, ideje i istoriju lokalnog s ciljem promišljanja o budućem. Neki od lokaliteta i narativa jesu: Kastav – Spomenik partizanu (Vinko Matković); Labin – Rodna kuća Giuseppine Martinuzzi, Spomenik rudaru (Quintino Bassani & Berislav Iskra), Park skulptura Dubrova; Pula – Danteov trg, Divić dizalica u Uljaniku, Sirena na Komunalnoj palači, Spomenik mornaru (Pavle Perić), Mozaik ”Kažnjavanje Dirke”, Titov park; Raša – Trg Gustavo Pulitzer Finali; Rijeka – Crkva sv. Romualda i Svih Svetih, Zgrada Jadrolinije, Spomenik trinaestorice streljanih (Zvonimir Pliskovac), Socijalističke freske u Osnovnoj školi na Vilim Svečnjak, Vodnjan – Palača Benussi, Zbirka Sveta Tijela, Sjedište Inkvizicije za Istru, Partizanski graffiti, itd. I zaista, ovogodišnje izdanje čini se da beleži razne istorije i smene epoha koje su oblikovale društveni i kulturni pejzaž regije: od grčkog i rimskog carstva, venecijanske, austro-ugarske, francuske i italijanske vlasti, pa sve do socijalizma i još jedne recentne epohe dugog, gotovo beskrajnog trajanja – razdoblja tzv. tranzicije. 

 

 

Naslov Bijenala Na leđima palih divova (kako WHW navodi u katalogu) nadovezuje se na izvorno značenje sadržano u ovoj frazi, a koje upućuje na nužnu potrebu oslanjanja na ranija dostignuća s osećanjem nestanka horizonta budućnosti u vremenu u kojem se nekadašnji koncept društvene transformacije pretvorio u nasilno održavanje postojećeg stanja. “Mentalna slika koju evociraju divovi isprepliće se s različitim asocijacijama kako bi se pokrenulo stvaranje novih narativa na ruševinama onih postojećih. Interes za ono marginalizirano i potisnuto veže se na povijesne i suvremene priče, nadopunjuje ih te im ponekad i proturječi.”

 

 

Čini se da je II Bijenale industrijske umetnosti uspelo da izbegne megalomanske zamke bijenalnih izložbi, fokusirajući se na tridesetak umetnika od kojih je većina pozvana da uradi rad in-situ i/ili odgovori na postavljeni koncept. Zanimljiva sličnost sa strukturom II Bijenala industrijske umetnosti može se naći u knjizi Tridada Zolghadra (Tridad Zolghadr, Traction: An Applied and Polemical Attempt to Locate Contemporary Art, Sternberg Press, 2016) u kojoj kustos govori o svom iskustvu rada na Rivak Bijenalu (Riwaq Biennale, Palestine). Sličnost se na neki način zapaža u strukturi sastavljenoj od fragmentiranog fizičkog, istorijskog i kulturnog pejzaža obe regije (Istra i Palestina). Naravno, u biti mnogo komplikovanije Bijenale u Palestini u ovom zaključku iskorišćeno je kao referenca na kulturni turizam i razne lokalne (i/ili univerzalne) narative i istorije koji oblikuju hibridnu izložbenu strukturu Bijenala industrijske umetnosti.