Dvadeset litografskih listova / Iva Kalšan
U Centru za grafiku Fakulteta likovnih umetnosti otvorena je izložba Dvadeset litografskih listova Ive Kalšan. Izložba će trajati do 14. aprila.
Serija radova Dvadeset litografskih listova zasnovana je na vizuelnoj erupciji suzbijenih emocija izraženih kroz lični rukopis koji je simbol sveta koji nastaje duboko u intimi ličnosti. Ona predstavlja stvarnost gledanu iz očiju pojedinca i zaokružuje poetsku ideju asocijativnim narativom, odnosno portretom. Ideja koja stoji iza ovih grafičkih listova jeste ona o stvarnosti koja je u nama samima i načinima na koje je umetnica doživljava i vidi. Radovi predstavljaju psihološki arhiv, a portreti se čitaju kao fragmenti stvaralačkog promišljanja koji demonstriraju stanje svesti personalizovano do granice neprepoznatljivosti. Portret kao poetski sadržaj odgovara osećaju i atmosferi koju je autorka želela da prenese kroz ovu seriju radova. Inicijalno psihološko stanje ona beleži kroz likovne elemente: oblik, liniju i površinu, a zatim razlaže, preoblikuje i njihovim ponovnim postavljanjem u određene odnose: uvećanjem i svođenjem crteža, traga za karakterom određenog psihološkog stanja u likovnoj formi i kompoziciji. Ovakvi apstrahovani portreti su izraz intimnog sveta i umetničkog puta koji ide ka spoznaji sebe i samoostvarenju.
Crtanjem, grebanjem, šabovanjem, šmirglanjem, pa ponovnim crtanjem, autorka ukazuje na slobodu i spontanost, lucidnost i iskrenost u izrazu, kao i ličnu senzibilnost, tenziju i brzinu koja istovremeno otkriva i osobeni grafizam u crtežu. Jarki, bogati, skoro pa sirov kolorit na nekim od grafičkih listova ukazuje na snagu vedrog uma, moguću spontanost koja gradi igru forme, boje, kompozicije, ritma i ravnoteže. Same pripreme i sklonost ka apstrahovanju forme, mogu se čitati i kao nesvesna težnja za brzinom iskazivanja sopstvenih misli likovnim izrazom. Automatizam u tehničkom smislu umetnici pruža mogućnost da pravi svojevrsne prečice u izrazu, a da opet sažme misao i glavnu ideju koja se svodi na metaforu, dok zahvaljujući kvadratnom formatu radovi u kreiranju postavke imaju beskonačan broj mogućnosti da osvoje prostor u kome su izloženi.
Sam umetnički rad bi trebalo da predoči nov način sagledavanja grafičkog lista kao projekcije ideje i viđenog, kroz mogućnost postepenog iščitavanja njegovih delova. Ispitivanjem odnosa konvencionalne simboličke strukture motiva i znakovnog sistema likovnog dela, ukazano je na povezanost vizuelnih i misaonih procesa. Primenom reduktivnih metoda, postupaka apstrahovanja i transformacije, prikazan je proces razlaganja mimetičke vizuelne predstave na elementarne činioce, čija će dalja upotreba dovesti do formiranja novih vizuelnih struktura.
